Japonya'nın mali durumu kötüleşiyor ve devlet borcu GSYİH'ye oranla dünyada en yüksek seviyede olup sürekli artıyor, bu da ciddi bir krize işaret ediyor.
Özellikle yaşlanma nedeniyle sosyal güvenlik giderlerinin artması mali bozulmanın başlıca nedeni olup, yaşlılık tanımının yeniden değerlendirilmesi gibi sosyal güvenlik sisteminin reformu acil hale geldi.
Uzmanlar, gelecekte devlet borcunun artması ve faiz oranlarının yükselme olasılığını vurguluyor ve mali istikrarı sağlamak için politik çabalara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor
Japonya'nın mali durumu, dünya genelinde en ciddi seviyelerde ve devletin mali yapısının hane halkından farklı olduğu iddiasına rağmen uzmanlar endişelerini dile getiriyor.
Nihon.com, yakın zamanda Maliye Bakanlığı eski Başkan Yardımcısı ve Kanagawa Üniversitesi Özel Davetli Profesörü Yano Kouji ile bir röportaj gerçekleştirerek Japonya'nın mali durumu hakkında derinlemesine bir analiz yayınladı. Yano, Maliye Bakanlığı içinde mali disiplin savunucusu olarak biliniyor ve geçmişteki hükümetlerin önemli isimlerine de eleştirilerini esirgemedi. 2021 yılının Ekim ayında aylık yayınlanan Bungeishunjū'ya yazdığı bir makalesinde, "Mevcut durum devam ederse devlet maliyesi çöküşe uğrayacaktır." uyarısında bulunmuş ve Liberal Demokrat Parti genel başkanlık seçimleri ve Temsilciler Meclisi seçimleri sırasında yapılan politika tartışmalarını "ばらまき合戦 (para saçma savaşı)" olarak nitelemişti. Japonya'nın mali durumunu "Titanik gemisinin buzdağına doğru ilerlemesi"ne benzeterek mali krizi vurgulamıştı.
Yano, Japonya'nın mali yapısını "timsahın ağzı"na benzeterek, yarım yüzyıldır süren mali açık ve "ekonomik canlandırma ile vergi geliri artarsa mali durum iyileşecektir." şeklindeki iyimserliğe yönelik eleştirilerini sürdürdü. Nüfus azalmasıyla birlikte sosyal güvenlik harcamalarının her yıl 800 milyar Yen arttığını, ancak üretici nüfusun azalmasıyla vergi gelirlerinin artışının yavaş ilerlediğini belirtti.
Elbette, büyük çaplı afetlerin ve Koronavirüs salgınının mali bozulmaya etkisi olduğunu kabul ediyor ancak Yano, bu faktörleri hariç tutarak uzun vadeli bir bakış açısıyla mali yapının temel sorunlarını analiz etmenin gerekliliğini vurguladı. Edo dönemi sonlarında tarım ekonomisti Ninomiya Sontoku'nun, birçok afete ve ekonomik dalgalanmaya rağmen, 100 yıl öncesine dayanan hanların (藩) mali durumunu kökten analiz etmesini örnek olarak gösterdi.
Yano, Japonya'nın devlet borç stokunun GSYİH'ye oranında dünya genelinde 180 ülke arasında son sırada yer aldığını ve son 30 yıldır sürekli veya az da olsa artış gösterdiğini vurguladı.
Bu koşullar altında Yano, "Yaşlıların tanımını yeniden gözden geçirmek gerekiyor." iddiasını ortaya atarak, "yaşlı" kavramını yeniden tanımlamak ve sosyal güvenlik sistemini yeniden gözden geçirmek gerektiği görüşünü dile getirdi. Bu, yaşlanan toplumla birlikte hızla artan sosyal güvenlik maliyetine yönelik bir çözüm olarak Japonya toplumunda hararetli tartışmalara yol açıyor.
Öte yandan, NIRA (Ulusal Sosyal Güvenlik ve Nüfus Sorunları Araştırma Enstitüsü), "人口減少下の日本経済と財政の長期展望―2060年の家計の姿を描く (Nüfus Azalması Altındaki Japonya Ekonomisi ve Maliyesinin Uzun Vadeli Görünümü - 2060 Yılında Hane Halkının Görünümünü Çizmek)" başlıklı raporunda, Japonya ekonomisinin düşük büyüme eğiliminin sürmesinin ve yaşlanmanın sosyal güvenlik harcamalarını artırmasının Japonya ekonomisinin geleceği için endişelere yol açtığını analiz etti. NIRA, hükümet ve Japonya Bankası'nın politikalarının mevcut durumunda kalacağı varsayımıyla, 2060 yılına kadar devlet borcunun artmaya devam edeceğini öngördü.
Ancak NIRA, olumlu bir öngörüde de bulundu.
NIRA, 2060 yılına kadar GSYİH'nin %0,12'si oranında bir vergi artışıyla temel mali bakiyesini (PB) artıya geçirebileceğini analiz etti. Bu, her yıl tüm hanelerin eşit şekilde yükümlülük üstlenmesi durumunda, 2060 yılında çalışan hanelerin (勤労者世帯) ayda 28.000 Yen, yaşlı hanelerin (高齢者世帯) ise ayda 20.000 Yen ek yükümlülük altına gireceği anlamına geliyor.
NIRA, Japonya'nın mali yapısının ileride karşılaşabileceği risk faktörleri olarak ①PB açığının devam etme olasılığı ②Faiz oranlarının büyüme oranından düşük kalma olasılığı ③Faiz oranlarının büyüme oranını aşma olasılığını belirtti. Özellikle ③ durumunda, düşük faiz ve deflasyon dönemine geri dönülmesi veya 稀少なイベント (nadir olaylar) nedeniyle devlet tahvili kredi notunun düşürülmesi gibi örnekler gösterildi.
Japonya'nın mali sürdürülebilirliğine ilişkin endişeler artıyor ve yaşlanan toplumun ortaya çıkışı, hızla artan sosyal güvenlik maliyetleri ve artan devlet borcu gibi pek çok sorun, Japon hükümetinin gelecekte çözmesi gereken görevler olarak kalmaya devam ediyor.