วันที่ 20 พฤษภาคม 賴清德 (ไหล่ชิงเต๋อ) ได้เข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีคนใหม่ของไต้หวัน หลังจากการกล่าวสุนทรพจน์เข้ารับตำแหน่งของเขา จีนได้ดำเนินการฝึกฝนทางทหารโดยการปิดล้อมไต้หวันอีกครั้ง บทความนี้จะวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างจีน-ไต้หวัน ซึ่งกำลังตึงเครียด โดยมุ่งเน้นไปที่คำปราศรัยเข้ารับตำแหน่งของประธานาธิบดี 賴 และการตอบโต้ของจีน

คำปราศรัยเข้ารับตำแหน่งของประธานาธิบดี 賴 โดยรวมแล้วอยู่ในขอบเขตที่คาดการณ์ได้ แต่เชื่อว่าคำปราศรัยของเขานั้นแสดงให้เห็นถึง 'แนวโน้มอิสระ' อย่างเพียงพอ แน่นอนว่าประธานาธิบดี 賴 ได้สืบทอดนโยบายพื้นฐานของรัฐบาลของไช่ อิงเหวิน และไม่ได้ใช้คำว่า 'ไต้หวันอิสระ' ในคำปราศรัยของเขา นี่เป็นการแสดงความเคารพต่อจีนในระดับต่ำสุดและเป็นการแสดงถึงความระมัดระวังเพื่อป้องกันไม่ให้จีนมีเหตุผลในการใช้กำลัง

อย่างไรก็ตาม คำว่า 'ไต้หวัน' ปรากฏในคำปราศรัยของเขาถึง 77 ครั้ง ในขณะที่ 'สาธารณรัฐจีน' ซึ่งเป็นชื่ออย่างเป็นทางการของไต้หวัน ปรากฏเพียง 9 ครั้ง และ 'สาธารณรัฐจีนไต้หวัน' ปรากฏเพียง 3 ครั้ง สำหรับประธานาธิบดี 賴 ซึ่งมี 'แนวโน้มอิสระ' และเคยกล่าวในงานดีเบตทางโทรทัศน์ของการเลือกตั้งว่า "สาธารณรัฐจีนคือภัยพิบัติ" (เขาอธิบายว่า เป็นความผิดพลาดในการพูด โดยแท้จริงแล้ว เขาพูดว่า "รัฐธรรมนูญของสาธารณรัฐจีนคือภัยพิบัติ") ยิ่งใช้คำว่า 'ไต้หวัน' มากเท่าไหร่ ยิ่งดี และยิ่งใช้คำว่า 'สาธารณรัฐจีน' น้อยเท่าไหร่ ยิ่งดี

แน่นอนว่า ในปัจจุบัน พื้นที่ที่ประธานาธิบดีไต้หวันปกครอง ไม่ได้รวมถึงจีนแผ่นดินใหญ่ ซึ่งเป็นพื้นที่ปกครองดั้งเดิมของ 'สาธารณรัฐจีน' ที่ก่อตั้งขึ้นหลังจากการปฏิวัติซินไฮ่ในปี 1912 แต่ครอบคลุมเพียงเกาะไต้หวัน หมู่เกาะเผิงหู เกาะจินเหมิน และเกาะหม่าจู่ ดังนั้น คำปราศรัยเข้ารับตำแหน่งของประธานาธิบดีคนก่อน มา อิงจู ในปี 2008 และ 2012 คำว่า 'ไต้หวัน' ก็ปรากฏบ่อยกว่า 'สาธารณรัฐจีน' และก็เป็นเช่นเดียวกันกับคำปราศรัยเข้ารับตำแหน่งของประธานาธิบดีคนก่อน ไช่ อิงเหวิน ในปี 2012 และ 2016

อย่างไรก็ตาม มีจุดแตกต่างที่สำคัญอย่างหนึ่งในคำศัพท์ที่ใช้โดยประธานาธิบดี ไช่ ประธานาธิบดี มา และประธานาธิบดี 賴 นั่นคือ ส่วนที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์กับจีน (ที่นี่ 'จีน' หมายถึง จีนแผ่นดินใหญ่ โดยทั่วไป โดยไม่รวมไต้หวัน ซึ่งเป็นชื่อที่ญี่ปุ่นใช้ กล่าวคือ สาธารณรัฐประชาชนจีน) ประธานาธิบดี ไช่ ไม่ได้ใช้คำว่า 'จีน' ในคำปราศรัยเข้ารับตำแหน่งทั้งสองครั้ง และเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับไต้หวัน เธอใช้คำว่า '양안' (หมายถึง ทั้งสองฝั่งของช่องแคบไต้หวัน) แทน '중대' และ 'ความสัมพันธ์จีน-ไต้หวัน' ก็ถูกเรียกว่า 'ความสัมพันธ์ระหว่างสองฝั่งช่องแคบ' ในขณะที่ประธานาธิบดี มา อิงจู ใช้ 'แผ่นดินใหญ่' สำหรับ 'จีน' และใช้ '양안' สำหรับ '중대'

แต่ประธานาธิบดี 賴 ใช้คำว่า 'จีน' สำหรับ 'จีน' เช่นเดียวกับที่ชาวญี่ปุ่นใช้ นี่เป็นสิ่งที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนไม่สามารถให้อภัยได้ สำหรับจีน ไต้หวัน ไม่ได้อยู่ภายใต้การปกครองของพรรคคอมมิวนิสต์จีน แต่เป็น '中국의 일부' (ส่วนหนึ่งของจีน) เมื่อประธานาธิบดี 賴 ใช้คำว่า 'จีน' เพื่ออ้างถึงสาธารณรัฐประชาชนจีน จีนก็ไม่มีทางเลือกนอกจากจะมองว่าเป็นการประกาศว่า 'สาธารณรัฐประชาชนจีน = จีน และไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีน'