Ngày 7 tháng 5 năm 2022, các phương tiện truyền thông Nhật Bản đưa tin rằng Tổng thống Mỹ Biden đã phát biểu rằng nguyên nhân của suy thoái kinh tế Nhật Bản là do “Nhật Bản đang áp dụng chính sách bài trừ người nước ngoài”. Trước tuyên bố này, Phó Thủ tướng Lindo đã tổ chức họp báo và bày tỏ sự tiếc nuối khi tuyên bố của Tổng thống Biden xuất phát từ việc thiếu hiểu biết về chính sách của Nhật Bản. Ông cũng cho biết sẽ giải thích lại lập trường của chính phủ Nhật Bản với phía Mỹ. Tuyên bố này có vẻ liên quan đến chính sách kinh tế của chính quyền Biden, được gọi là “Bidenomics”.

Bidenomics đặt mục tiêu khắc phục hai cuộc khủng hoảng là đại dịch COVID-19 và suy thoái việc làm. Cụ thể, chính sách này sẽ đẩy mạnh chi tiêu tài chính, tăng thuế doanh nghiệp, tăng lương tối thiểu, đầu tư cơ sở hạ tầng và thúc đẩy chính sách “Buy American” (ưu tiên hàng hóa sản xuất tại Mỹ). Nếu những chính sách này được thực thi, thâm hụt tài chính của Mỹ sẽ gia tăng, dẫn đến giá trái phiếu quốc gia giảm, từ đó dự đoán sẽ xảy ra tình trạng đồng đô la suy yếu.

Giáo sư Carter, giảng viên Đại học Princeton, đã đưa ra kết quả nghiên cứu cho thấy GDP tăng 1,6% khi chi tiêu chính phủ tăng 1%. Theo đó, chính sách mở rộng tài chính của chính quyền Biden được dự đoán sẽ góp phần phục hồi nền kinh tế. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến tình trạng đồng đô la suy yếu và đồng yên tăng giá, gây áp lực đáng kể cho nền kinh tế Nhật Bản.

Thực tế, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản (Nikkei Research Center) dự báo tỷ giá sẽ giảm mạnh từ mức 1 đô la Mỹ = 106 Yên Nhật xuống 1 đô la Mỹ = 97 Yên Nhật vào tháng 7-9 năm 2020, dựa trên việc xem xét các yếu tố như nợ công và lãi suất thực tế. Dự báo này phù hợp với xu hướng đồng đô la suy yếu do ảnh hưởng của Bidenomics.

Chính phủ Nhật Bản cần phải chuẩn bị ứng phó với biến động tỷ giá này. Thủ tướng Suga đã đưa ra chiến lược tăng trưởng mới tập trung vào lĩnh vực “xanh” và “số hóa” trong bài phát biểu về chính sách tại phiên họp thứ 204 của Quốc hội, nhưng bị chỉ trích là thiếu chính sách cụ thể. Trong trường hợp đồng Yên tăng giá, năng lực cạnh tranh của Nhật Bản trên thị trường quốc tế chắc chắn sẽ bị suy yếu, do đó việc đưa ra biện pháp giải quyết tình trạng này là hết sức cấp bách.

Mặt khác, Tổng thống Biden và Thủ tướng Kishida đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh vào ngày 10 tháng 5, tái khẳng định việc tăng cường hợp tác quốc phòng, an ninh kinh tế và hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác như vũ trụ. Hai nhà lãnh đạo cũng bày tỏ sự phản đối đối với nỗ lực thay đổi hiện trạng một cách đơn phương của Trung Quốc. Nhật Bản cần tăng cường hợp tác chặt chẽ với chính quyền Biden để giải tỏa những lo ngại về Bidenomics và giảm thiểu rủi ro kinh tế.

Tóm lại, chính sách kinh tế của chính quyền Biden có khả năng dẫn đến đồng đô la suy yếu và đồng Yên tăng giá. Chính phủ Nhật Bản cần phải có những phản ứng chủ động để giảm thiểu tác động tiêu cực của tình trạng này. Việc hai nước phối hợp giải quyết các vấn đề liên quan đến biến động tỷ giá, dựa trên thỏa thuận tăng cường hợp tác kinh tế tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nhật, là điều rất cần thiết.