Ngày nay, vấn đề môi trường ngày càng trở nên cấp bách, và ngành xây dựng cũng đang nỗ lực để đạt được sự phát triển bền vững. Trong số đó, 'Tòa nhà năng lượng bằng không (ZEB: Net Zero Energy Building)' là một khái niệm nhận được sự chú ý bởi vì nó tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng của tòa nhà thông qua thiết kế tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường.

Tòa nhà năng lượng bằng không là một công trình kiến trúc sử dụng thiết kế kiến trúc và công nghệ tiết kiệm năng lượng để giảm thiểu mức tiêu thụ năng lượng, đồng thời sử dụng các công nghệ năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và địa nhiệt để tạo ra năng lượng bù đắp cho phần thiếu hụt, giúp việc tiêu thụ năng lượng của tòa nhà trong một năm về cơ bản bằng '0'. So với các tòa nhà truyền thống, loại hình này tiêu thụ năng lượng thấp hơn đáng kể, đồng thời giảm lượng khí thải nhà kính, mang lại nhiều lợi ích cho việc bảo vệ môi trường.

Chìa khóa của tòa nhà năng lượng bằng không là tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng tái tạo. Thứ nhất, tăng cường hiệu suất cách nhiệt của tường bao quanh tòa nhà, cải thiện độ kín của cửa sổ và cửa để giảm thiểu thất thoát năng lượng trong nhà. Thứ hai, sử dụng đèn LED tiết kiệm năng lượng và các thiết bị tiết kiệm năng lượng để giảm tiêu thụ điện năng trong tòa nhà. Thứ ba, sử dụng hệ thống năng lượng mặt trời và máy bơm nhiệt địa nhiệt để sản xuất năng lượng tái tạo đáp ứng nhu cầu của tòa nhà. Cuối cùng, ứng dụng hệ thống quản lý năng lượng tòa nhà (BEMS) để giám sát và quản lý hiệu quả việc sử dụng năng lượng.

Tòa nhà năng lượng bằng không có chi phí xây dựng ban đầu cao hơn so với các tòa nhà truyền thống, nhưng về lâu dài, nó mang lại nhiều lợi ích như tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải carbon, do đó, việc ứng dụng loại hình này ngày càng tăng trên toàn thế giới. Ở nước ta, mục tiêu là đạt được tòa nhà năng lượng bằng không ở mức trung bình của các công trình xây dựng mới vào năm 2030.

Tuy nhiên, việc hiện thực hóa tòa nhà năng lượng bằng không vẫn còn một số thách thức. Thứ nhất, cần phải tiếp tục nghiên cứu và phát triển các công nghệ liên quan đến tòa nhà năng lượng bằng không như vật liệu cách nhiệt hiệu quả cao, cửa sổ, hệ thống năng lượng mặt trời,... và mở rộng phạm vi ứng dụng của chúng. Thứ hai, cần phải đào tạo nhân lực thiết kế và thi công tòa nhà năng lượng bằng không. Thứ ba, cần phải thúc đẩy việc áp dụng các tiêu chuẩn chứng nhận tòa nhà năng lượng bằng không, đồng thời nâng cao nhận thức của chủ đầu tư và người dân.

Vai trò của tòa nhà năng lượng bằng không trong kiến trúc thân thiện với môi trường ngày càng trở nên quan trọng. Khái niệm tòa nhà năng lượng bằng không không chỉ là việc tiết kiệm năng lượng, mà còn là sự thay đổi toàn diện về mô hình trong ngành xây dựng. Từ khâu thiết kế, thi công, vận hành đến khâu xử lý chất thải, cần phải xem xét đến việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Chính phủ, các doanh nghiệp xây dựng, các cơ quan nghiên cứu và các bên liên quan khác cần hợp tác để phát triển và phổ biến công nghệ tòa nhà năng lượng bằng không. Bằng cách này, chúng ta có thể tạo ra các thành phố bền vững trong tương lai, nơi thực hiện tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường.