Het Internationaal Strafhof (ICC) heeft op 25 juni 2024 bekendgemaakt dat het arrestatiebevelen heeft uitgevaardigd tegen de voormalige minister van Defensie, Sergei Shoigu, en de chef van de generale staf, Valery Gerasimov, wegens oorlogsmisdaden en andere beschuldigingen in verband met de Russische invasie van Oekraïne. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de aankondiging verwelkomd en zijn hoop uitgesproken, maar gezien het feit dat het ICC in het verleden ook een arrestatiebevel tegen president Vladimir Poetin heeft uitgevaardigd zonder dat dat tot een daadwerkelijke arrestatie heeft geleid, is het onduidelijk of het huidige arrestatiebevel daadwerkelijk zal worden uitgevoerd.

De situatie rond het Russische leger wordt steeds verwarrender. Ongeveer een jaar geleden benoemde president Poetin Gerasimov tot opperbevelhebber van de invasie van Oekraïne. Was deze beslissing een succes? Hoe was de werkelijke situatie rond het Russische leger destijds?

In januari vorig jaar nam president Poetin de ongebruikelijke stap om generaal Valery Gerasimov, het hoofd van de generale staf, te benoemen tot opperbevelhebber van de invasie van Oekraïne. Dit wordt gezien als een weerspiegeling van de moeilijkheden die het Russische leger in Oekraïne ervaart en de stagnerende situatie. Rusland heeft sinds de herfst te maken met tegenaanvallen van het Oekraïense leger, zonder noemenswaardige successen te behalen aan het oostfront. Binnen Rusland zijn hardliners die aan het hoofd staan van huurlingenlegers steeds meer invloedrijk, waardoor de kritiek op het leger aanhoudt.

President Poetin hoopte dat de benoeming van Gerasimov als opperbevelhebber zou leiden tot verbetering van de situatie, waaronder de logistieke problemen. In de praktijk lijkt deze kans echter gering. Experts analyseren dat Poetin ervan uitging dat Gerasimov, door "verkeerde perceptie", de militaire operatie tot een succes zou kunnen brengen.

Gerasimov is bekend als een pleitbezorger van "hybride oorlogsvoering", waarbij cyberaanvallen worden gecombineerd met conventionele gevechten. Hij wordt geprezen voor zijn succesvolle aansturing van de Russische militaire operaties in 2014, toen Rusland het zuidelijke schiereiland Krim van Oekraïne annexeerde, en later in Syrië. Hij wordt al sinds de Sovjettijd beschouwd als een militair elitelid, en in tegenstelling tot de minister van Defensie, Sergei Shoigu, die geen militaire ervaring heeft, heeft hij de facto de leiding over het leger.

Er zijn echter niet veel redenen om optimistisch te zijn over Gerasimovs toekomst als opperbevelhebber. Het Russische leger heeft in de herfst de oostelijke regio Charkov aan het Oekraïense leger verloren en is teruggetrokken uit de zuidelijke stad Cherson. Aan het oostfront worden geen noemenswaardige successen geboekt. De aanvoer van wapens en munitie verloopt niet soepel, en de moral van de soldaten die met gebrekkige uitrusting worden ingezet, is laag, wat tot kritiek in eigen land heeft geleid. Gerasimov heeft drie officieren, waaronder de voormalige opperbevelhebber, generaal Sergei Surovikin, benoemd tot plaatsvervanger, maar hun precieze rollen zijn onduidelijk.

Het Russische leger lijdt onder de slechte bevoorrading en heeft al meer dan 100.000 doden te betreuren. Het is onwaarschijnlijk dat een herstructurering de situatie snel kan verbeteren. Volgens de analyse is de benoeming van Gerasimov als opperbevelhebber echter niet zozeer gebaseerd op strategische overwegingen, maar eerder op een politieke beslissing van president Poetin om het Russische leger te beschermen tegen de hardliners die de opkomende huurlingenlegers aansturen.

Het Russische leger heeft in het begin van de oorlog veel meer problemen ondervonden in Oekraïne dan verwacht, en de zorgen over een langdurige oorlog nemen toe. Ondanks de benoeming van Gerasimov als opperbevelhebber is de situatie voor het Russische leger niet wezenlijk verbeterd. Als het leger faalt in de verwachte algemene aanval, loopt het Russische leger een groot risico.