Çin ekonomisinin 'döngüsel büyüme dinamiği' eksikliği olduğu yönünde eleştiriler var. Bunun için bir alternatif yoksa, Çin yetkilileri, geçmişte olduğu gibi üretim yoğun büyüme stratejisini seçerek ekonomik büyümeyi teşvik etmek zorunda kalabilirler. 'Döngüsel büyüme dinamiği', ekonomik aktivitenin döngüsüyle uyumlu olarak tüketim veya yatırım yoluyla ekonominin doğal olarak büyümesini sağlayan bir güç anlamına gelir.

Son zamanlarda Japonya ve Almanya liderlerinin Pekin'i ziyaretlerinde, "Çin'in dengesiz büyüme politikalarının, Çinli üreticilerin aşırı üretilen ürünleri ihraç etmesine yol açarak, fiyat açısından küresel şirketlere haksız bir baskı uygulayacağı" yönündeki uyarılar dikkat çekti. Ancak gerçek makroekonomik veriler incelendiğinde, aşırı üretimin varlığını kesin olarak kanıtlamak zordur.

Kısa vadede Çin'de 'göreli' aşırı arz durumu devam etme olasılığı yüksektir. Bunun için bir çözüm olarak tüketimi artırıcı politikalar yoluyla denge sağlanırsa, göreceli aşırı arzdan kaynaklanan riskler azaltılabilir. Ancak eğer tüketimi artırıcı politikalar gecikirse, 'yapısal' aşırı üretim gibi daha büyük bir sorun ortaya çıkabilir. 'Döngüsel' aşırı üretimden farklı olarak 'yapısal' aşırı üretim, sanayi varlıklarının kullanım oranındaki düşüş eğilimini uzun vadeli hale getirir. Bu da, üretimi sürdürmek için gereken işletme maliyetlerinin ve diğer maliyetlerin artmasına neden olarak karlılığı düşürür. Son veriler henüz ciddi bir düzeye ulaşmamış olsa da, genel olarak Çin sanayinin karlılığı düşük verimlilikle azalmaktadır.

Zaten bazı özel sektörlerde, kendine özgü etkenlerden kaynaklanan 'yapısal' aşırı üretim sorunları ortaya çıkmıştır. Birincisi, COVID-19 döneminde Çin ürünlerine yönelik küresel talep azaldı ve bunun sonucunda ilgili üretim tesislerinin kullanım oranı düştü. İkincisi, sürekli devam eden konut sektörünün ayarlaması, ilgili sektörlerde genel olarak stok birikimine yol açmıştır. Üçüncüsü, stratejik ileri teknoloji üretim sektöründe, özellikle güneş enerjisi alanında hükümet desteği, ilgili şirketlerin üretim kapasitesini aşırı derecede artırdı.

Bazı iyimserler, yeni enerjili araçlar, bataryalar, güneş panelleri gibi bazı ileri teknoloji ürünlerinde dünyanın Çin'e bağımlı olduğunu savunmaktadır. Uluslararası Enerji Ajansı'na (IEA) göre, küresel güneş enerjisi üretim kapasitesi bu yıl iki katına çıkması bekleniyor ve artışın %90'ından fazlası Çin'e ait olacak. Hükümet politikalarının destekçileri, bu alanlarda Çin'in üretim ve ihracatını artırma politikalarının avantajlı olduğunu iddia etmektedir.

Ancak şu anda makroekonomik göstergelerde aşırı üretime dair bir kanıt bulunmamaktadır ve bu nedenle Çin yetkililerinin mevcut sanayi destek politikalarını ani bir şekilde değiştirme olasılığı düşüktür. Çin'in geçmiş deneyimlerine bakıldığında, Çin üretimi genişlemesinden kaynaklanan fiyat düşüşü baskısının, dünyanın diğer ülkelerine sürekli olarak etki etmesi bekleniyor.

Öte yandan, COVID-19 pandemisi sonrasında Çinlilerin tüketim alışkanlıkları da önemli ölçüde değişti. Öncelikle, yurt dışı seyahatlerden kaçınma ve yurt içi seyahat ve tüketimi artırma eğilimi gözlendi. Ayrıca sosyal mesafe politikası nedeniyle çevrimiçi alışveriş ve dijital içerik tüketimi hızla arttı. COVID-19'un yayılmasına yönelik endişeler nedeniyle sağlık ve hijyenle ilgili ürün tüketimi de arttı ve yüksek gelirliler arasında yüksek kaliteli ürünlere yönelik harcamalar arttı.

Bununla birlikte, Çin'de deneyim odaklı tüketim, kişiselleştirilmiş ürünler ve hizmetler, sürdürülebilir tüketim gibi yeni trendler de ortaya çıkıyor. Şirketlerin bu değişimlere uygun şekilde uyum sağlamaları durumunda, COVID-19 sonrası Çin pazarında zorluklarla karşılaşabilirler.

Ayrıca, kaynak tükenmesi ve çevre sorunları konusunda farkındalık arttıkça, Çin şirketleri kaynak geri dönüşümü ve yenilenebilir enerji alanlarına yatırımlarını artırıyor. Karbon nötr politikasının bir parçası olarak, rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, elektrikli araçlar gibi çevre dostu yeni sanayilerin geliştirilmesine odaklanıyorlar ve aynı zamanda ürün ömrü ve kaynak verimliliğini artırma çabaları da yürütüyorlar. Özellikle nadir toprak elementleri gibi nadir metallerin geri dönüşümüne odaklanıyorlar.

Çin, küresel tedarik zincirine derinlemesine entegre olmuştur; bu nedenle, COVID-19 sonrası Çin ekonomisinin toparlanıp toparlanamayacağı diğer ülkeleri de büyük ölçüde etkileyecektir. Aşırı üretim, konut piyasasının zayıflığı, artan enflasyon gibi çeşitli sorunlara rağmen, Çin ekonomisinin 2022 sonuna kadar bir ölçüde toparlanma göstereceği tahmin ediliyor. Ancak uzun vadede Çin ekonomisinin sürdürülebilir bir şekilde gelişmesi için ekonomik yapının iyileştirilmesinin gerekli olduğu da vurgulanıyor.