Son zamanlarda Japon ilaç şirketi Kobayashi Pharmaceuticals'in kırmızı pirinçle yapılan sağlık gıdasında, malarya tedavisinde kullanılan bir araştırma maddesi olan "prevelerik asit" bulunmasıyla büyük bir tartışma çıktı. Aslında prevelerik asit, kırmızı pirinçle yapılan sağlık gıdasıyla neredeyse hiç ilgisi olmayan bir maddedir, ancak zehirlilik tartışmaları ısınmaya devam ediyor.

Prevelerik asit, Penicillium viticola (FKI-4410) adlı küf mantarının bir türünün metabolik ürünüdür ve sarı toz halinde doğal bir bileşiktir. Bu madde ilk kez 1932'de rapor edilmiş, ancak klorokin dirençli malarya parazitlerine karşı güçlü öldürücü etkisi göstermesiyle anti-malarya yeni ilaç adayı olarak dikkat çekmeye başlamıştır.

Ancak prevelerik asit'in kendi içinde ölümcül bir problemi vardı. Farelerde yapılan deneylerde, prevelerik asit 5 mg/kg'lık dozda 2 kez derialtı uygulandığında, 5 farede 4'ünün 3 gün içinde öldüğü tespit edilmiş, yani çok güçlü bir toksisiteye sahip olduğu görülmüştür. Bu nedenle prevelerik asit'in kendisiyle ilgili ilaç geliştirme çalışmaları durdurulmuş, kimyasal yapısı değiştirilmiş "tropon", "tropolon", "hinokitiol", "7-hidroksitropolon" gibi türevlerin araştırılması yönüne gidilmiştir.

Peki prevelerik asit, Kobayashi Pharmaceuticals'in kırmızı pirinçle yapılan sağlık gıdasında nasıl bulundu? Uzmanlar, kırmızı pirincin üretim aşamasında prevelerik asit oluşturan küf mantarının bulaşmış olabileceğini düşünüyor. Kırmızı pirinç, "zonguk" ve "jegok" olmak üzere iki aşamalı bir fermantasyon süreciyle üretiliyor ve bu süreçte sıkı sıcaklık ve nem kontrolü gerekiyor. Bu iki aşamadan birinde dışarıdan küf mantarı bulaşmış olabileceği tahmin ediliyor.

Öte yandan, prevelerik asit'in kendisi böbrek zehirliliğine neden olup olmadığı konusunda tartışmalar var. Tokyo Teknoloji Enstitüsü'nden fahri profesör Shinjiro Inoue, "Prevelerik asit'in toksisitesiyle ilgili yayınlanan makaleleri incelediğimizde, toksik olduğunu kesin olarak söylemek zor" diyor. Söz konusu makalede, malaryaya yakalanmış farelere prevelerik asit verilmiş ve bu sırada 4 fare ölmüş, ancak ölümün tek nedeninin prevelerik asit olduğu kesin olarak söylenemez.

Inoue, kırmızı pirinçte bulunan diğer bir madde olan "monakolin" ile prevelerik asit arasındaki etkileşimin de toksisiteyi etkileyebileceğini söylüyor. Gerçekten de, monakolin'in yüksek olduğu kırmızı pirinç ürünlerinde olumsuz vakalar görüldüğü için, prevelerik asit'i tek başına sorumlu tutmak doğru değil.

Sonuç olarak, sağlık gıdalarıyla ilgili sorunlar karmaşıklaştıkça, prevelerik asit tartışmaları da ısınmaya devam ediyor. İleride yapılacak ek deneylerle prevelerik asit'in toksik olup olmadığı ve böbrek zehirliliğine neden olma mekanizması daha açıklığa kavuşturulacaktır. Kobayashi Pharmaceuticals, halkın endişelerini gidermek için hızlıca sorunun nedenini bulmalı ve bilgileri kamuoyuna açıklamalıdır.