Son zamanlarda Japon ekonomisine olumsuz etki eden hızla değişen Japon Yeni'nin değeri nedeniyle Japon hükümeti ve Japon Merkez Bankası, döviz piyasasına müdahale ederek kurun istikrara kavuşturulması için çaba gösterdiler.

2022 Eylül'ünde doların güçlenmesi nedeniyle Japon Yeni'nin değeri hızla düştüğünde hükümet ve Japon Merkez Bankası yaklaşık 2,8 trilyon yen değerinde bir "dolar satışı ve Japon Yeni alımı" müdahalesine başladı. Ancak daha sonra da Japon Yeni'nin değer kaybı devam etti ve Ekim ayında Japon Yeni/dolar kuru tarihi bir rekor olan 150'lerin üzerine çıktı.

Bunun üzerine hükümet 21 ve 24 Ekim'de iki ayrı müdahalede bulundu. Maliye Bakanlığının açıklamasına göre bu müdahalelerin toplam değeri yaklaşık 6,3 trilyon yene ulaştı. Bu, 24 yıl içinde gerçekleştirilen en büyük döviz piyasası müdahalesiydi.

Bu kadar büyük çaplı bir müdahaleye girişilmesinin nedeni, Japon Yeni'nin değerindeki hızla düşüşün Japon şirketlerinin ihracat rekabet gücünü büyük ölçüde zedelemesinin yanı sıra fiyatların artmasına neden olarak hane halkının ekonomik yükünü de artırmasıydı. Özellikle geçen yılın sonuna kadar devam eden Japon Yeni'nin değer kaybı, hükümetin fiyat istikrarı için uyguladığı önlemleri ve şirketlerin yaptığı ücret artışlarını etkisiz hale getirebileceği endişesi taşıyordu.

Döviz kuru müdahalesi, Maliye Bakanının talimatı doğrultusunda Japon Merkez Bankası tarafından aracılık yoluyla gerçekleştirilen bir işlemdir. Japon Merkez Bankası, döviz rezervlerinde bulunan dolarları piyasaya sürerek karşılığında Japon Yeni alımı yapmaktadır.

Ancak her müdahalenin ardından döviz piyasasının tekrar Japon Yeni'nin değer kaybetmesi yönünde hareket etmesi, hükümetin müdahale etkisinin kısa süreli olabileceği eleştirilerini beraberinde getirdi. Gerçekten de geçen yıl Ekim ayında yapılan müdahalenin ardından kur 135 seviyesinde kalmış ve bu yıl Mart ayında tekrar 140 seviyelerine yükselmişti. Bu durum karşısında bazı kesimler ABD ile Japonya arasındaki para politikaları arasındaki farkın asıl neden olduğunu ve faiz oranlarını artırmak gibi yapısal müdahalelerin gerekli olduğunu savunuyor.

Öte yandan, Japon hükümetinin Japon Yeni/dolar kuruna karşı hassas olmasının nedeni, ihracat yapan büyük şirketlerin önemli bir rol oynaması ve enerji ile hammadde ithalatına çok fazla bağımlı olan bir dış ticaret yapısına sahip olmasıdır. Önde gelen ihracat şirketi Toyota Motor, geçtiğimiz yıl yaşanan Japon Yeni'nin değer kaybı nedeniyle yaklaşık 1,7 trilyon yen değerinde bir döviz kuru zararı olduğunu açıkladı.

Hükümet ve Japon Merkez Bankası, Japon Yeni'nin değerindeki aşırı dalgalanmaların Japon ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek için gelecekte de aktif müdahale seçeneklerini değerlendirmeyi planlıyor. Ancak uzmanlar, müdahaleden ziyade yapısal önlemler alınması ve para politikasının normalleşmesi yoluyla küresel para birimleri arasındaki değer farkının azaltılmasının önemli olduğunu tavsiye ediyor.