Gần đây, sự biến động mạnh của đồng yên đã ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế Nhật Bản, chính phủ Nhật Bản và Ngân hàng Nhật Bản đã cố gắng can thiệp vào thị trường ngoại hối để ổn định tỷ giá hối đoái.

Tháng 9 năm 2022, do đồng đô la Mỹ tăng giá mạnh khiến đồng yên giảm giá mạnh, chính phủ và Ngân hàng Nhật Bản đã can thiệp bằng cách "bán đô la, mua yên" với quy mô khoảng 2.800 tỷ yên. Tuy nhiên, sau đó đồng yên tiếp tục giảm giá, khiến tỷ giá yên/đô la vào tháng 10 đã tăng lên mức cao nhất lịch sử là 150 yên/đô la.

Do đó, chính phủ đã tiến hành can thiệp tỷ giá thêm hai lần vào ngày 21 và 24 tháng 10. Theo thông cáo của Bộ Tài chính, quy mô can thiệp lần này lên tới khoảng 6.300 tỷ yên. Đây là cuộc can thiệp thị trường ngoại hối lớn nhất trong 24 năm qua.

Lý do cho cuộc can thiệp quy mô lớn như vậy là vì sự sụt giảm mạnh giá trị đồng yên đã làm giảm đáng kể sức cạnh tranh xuất khẩu của các doanh nghiệp Nhật Bản và dẫn đến giá cả tăng cao, gây áp lực lớn cho nền kinh tế gia đình. Đặc biệt, sự suy giảm đồng yên kéo dài đến cuối năm ngoái đã làm dấy lên lo ngại rằng nó có thể làm giảm hiệu quả của các biện pháp ổn định giá cả và tăng lương của các doanh nghiệp mà chính phủ đã cố gắng đưa ra.

Can thiệp tỷ giá được thực hiện theo chỉ đạo của Bộ trưởng Tài chính, với Ngân hàng Nhật Bản đóng vai trò đại diện thực hiện. Ngân hàng Nhật Bản sẽ bán đồng đô la Mỹ đã được chuẩn bị từ quỹ ngoại hối đặc biệt ra thị trường và mua đồng yên bằng cách đó.

Tuy nhiên, mỗi lần can thiệp, thị trường ngoại hối lại quay trở lại xu hướng giảm giá đồng yên, dẫn đến những chỉ trích rằng hiệu quả của việc can thiệp của chính phủ chỉ mang tính tạm thời. Trên thực tế, sau cuộc can thiệp vào tháng 10 năm ngoái, tỷ giá đã duy trì ở mức 135 yên/đô la, nhưng từ tháng 3 năm nay, tỷ giá đã tăng trở lại lên 140 yên/đô la. Một số người cho rằng sự khác biệt trong chính sách tiền tệ giữa Mỹ và Nhật Bản là nguyên nhân cơ bản, do đó cần phải có các phản ứng mang tính cơ bản như tăng lãi suất.

Mặt khác, chính phủ Nhật Bản nhạy cảm với tỷ giá yên/đô la vì cấu trúc thương mại của Nhật Bản phụ thuộc nhiều vào năng lượng và nguyên liệu thô nhập khẩu, và các công ty xuất khẩu lớn chiếm tỷ trọng lớn. Toyota Motor, một công ty xuất khẩu tiêu biểu, đã thông báo rằng họ đã phải chịu lỗ tỷ giá khoảng 1.700 tỷ yên do đồng yên giảm giá vào năm ngoái.

Chính phủ và Ngân hàng Nhật Bản dự kiến sẽ xem xét can thiệp tích cực hơn nữa trong tương lai để ngăn chặn những tác động tiêu cực của biến động đồng yên quá mức đối với nền kinh tế Nhật Bản. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyên rằng thay vì can thiệp, điều quan trọng là phải đưa ra các giải pháp cấu trúc và bình thường hóa chính sách tiền tệ để thu hẹp khoảng cách giá trị của tiền tệ toàn cầu.