ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มักจะเผชิญกับความกังวลและการวิจารณ์เกี่ยวกับผลงานที่น่าผิดหวังของอัตราการพึ่งพาตนเองด้านอาหารทุกครั้งที่มีการประกาศผลในแต่ละปี ในปี 2021 อัตราการพึ่งพาตนเองด้านอาหารโดยรวมอยู่ที่ 38% ตามมาตรฐานแคลอรี่ และ 63% ตามมาตรฐานมูลค่าการผลิต ซึ่งต่ำกว่ามาตรฐานของประเทศพัฒนาแล้วอื่น ๆ อย่างมาก การที่อัตราการพึ่งพาตนเองด้านอาหารต่ำหมายความว่า ญี่ปุ่นพึ่งพาการนำเข้าจากต่างประเทศเป็นอย่างมาก ดังนั้นจึงอาจได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงในกรณีที่เกิดวิกฤตการณ์ด้านอาหาร

สาเหตุหลักที่ทำให้ญี่ปุ่นมีอัตราการพึ่งพาตนเองด้านอาหารต่ำเช่นนี้คือการเปลี่ยนแปลงวิถีการกินอย่างรวดเร็ว การลดลงของจำนวนประชากรเกษตรกร และการทิ้งที่ดินทำกิน ปัญหาเหล่านี้เกิดขึ้นจากการพัฒนาอุตสาหกรรมและการตะวันตก化อย่างรวดเร็วหลังสงคราม ทำให้การบริโภคข้าวซึ่งเป็นอาหารหลักลดลง ในขณะที่ความต้องการเนื้อสัตว์ ขนมปัง และอื่น ๆ เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม วัตถุดิบอาหารสัตว์ส่วนใหญ่ต้องพึ่งพาการนำเข้า ทำให้ อัตราการพึ่งพาตนเองในภาคปศุสัตว์ลดลงอย่างมาก นอกจากนี้ การลดลงของจำนวนประชากรในชนบทเนื่องจากปัญหาสังคมผู้สูงอายุ และการทิ้งที่ดินทำกิน ก็เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาอัตราการพึ่งพาตนเองด้านอาหารที่ลดลงเช่นกัน

เพื่อแก้ไขสถานการณ์ดังกล่าว รัฐบาลและเกษตรกรกำลังพยายามแก้ไขปัญหาอย่างหลากหลาย วิธีการหนึ่งคือการใช้เทคโนโลยีการเกษตรอัจฉริยะ เพื่อเพิ่มผลผลิตและประสิทธิภาพ การใช้เซ็นเซอร์ IoT โดรน และปัญญาประดิษฐ์เป็นต้น เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนแรงงานและเพิ่มผลผลิตต่อพื้นที่ วิธีการที่สองคือการส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรในประเทศและความหลากหลายของสินค้าที่ผลิตในประเทศ รัฐบาลกำลังประชาสัมพันธ์ การใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากแป้งสาลีและข้าวของประเทศ และกำลังสนับสนุนการผลิตในประเทศด้วยเงินช่วยเหลือ วิธีการที่สามคือการลดการสูญเสียและ การทิ้งอาหารเพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากรอาหาร เนื่องจากมีอาหารจำนวนมากถูกทิ้งไปทุกปี การลดการทิ้งอาหารจึงสามารถช่วยประหยัด อาหารได้อย่างมาก วิธีการสุดท้ายคือการส่งเสริมการท่องเที่ยวในชนบท และการพักแรมที่บ้านเกษตรกร เพื่อเพิ่มความน่าสนใจของภาคเกษตรกรรม และชนบท และเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกร

นอกจากนี้ ในช่วงไม่นานมานี้ ญี่ปุ่นยังพยายามที่จะเพิ่มการส่งออกผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรของญี่ปุ่นไปยังตลาดต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม การมุ่งเน้นที่การเพิ่ม อัตราการพึ่งพาตนเองด้านอาหารเพียงอย่างเดียว อาจส่งผลให้สูญเสียผลประโยชน์จากการแบ่งงานระดับสากลและการค้า ดังนั้นจึงจำเป็นต้องรักษาสมดุล ในที่สุดแล้ว สิ่งสำคัญคือการสร้างระบบการผลิตอาหารที่ยั่งยืนให้เหมาะสมกับสถานการณ์ของญี่ปุ่น เพื่อสร้างความมั่นคงด้านอาหารของชาติ