Theo kết quả đánh giá tài chính chế độ lương hưu công cộng được Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản công bố ngày 3, đánh giá về tính bền vững của tài chính lương hưu đã được cải thiện do sự gia tăng việc làm của người cao tuổi và phụ nữ. Tuy nhiên, để xoa dịu nỗi lo về chế độ lương hưu đang lan rộng trong giới trẻ, cần phải cải cách chế độ để tăng cường nền tảng hỗ trợ. Các doanh nghiệp cũng đang đẩy nhanh việc chuẩn bị cho "thời đại sống 100 năm", chẳng hạn như kéo dài tuổi nghỉ hưu lên 70 tuổi, vì vậy cần thiết phải có thiết kế chế độ mới giữa chính phủ và khu vực tư nhân.

Phần đáng chú ý nhất trong đánh giá tài chính là "tỷ lệ thay thế thu nhập", cho thấy mức thu nhập thực tế mà thế hệ đang làm việc nhận được vào thời điểm bắt đầu nhận lương hưu so với mức thu nhập thực tế của họ. So sánh 4 kịch bản được tính toán trong đánh giá tài chính với mức hiện tại (61,2%), không kịch bản nào tốt hơn hiện tại. Đặc biệt, kịch bản dự báo 30 năm qua gần với tăng trưởng kinh tế gần đây, tỷ lệ thay thế thu nhập giảm hơn 10% so với hiện tại.

Một trong những chính sách mà chính phủ đang thúc đẩy để tăng cường chế độ lương hưu là mở rộng dần phạm vi áp dụng cho người lao động làm việc thời gian ngắn. Vào tháng 10 năm nay, phạm vi áp dụng sẽ được mở rộng từ các doanh nghiệp có 101 người trở lên hiện tại lên các doanh nghiệp có 51 người trở lên. Trong đánh giá lần này, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi cho thấy việc bãi bỏ và nới lỏng dần các điều kiện sẽ dẫn đến sự gia tăng người tham gia và mức lương cũng sẽ được cải thiện. Nếu mở rộng phạm vi áp dụng cho tất cả người lao động làm việc ít nhất 10 giờ mỗi tuần, sẽ có thêm 8,6 triệu người tham gia vào chế độ bảo hiểm xã hội và tỷ lệ thay thế thu nhập sẽ tăng lên 56,3% trong kịch bản dự báo 30 năm qua.

Làm việc khi khỏe mạnh và trì hoãn việc nhận lương hưu cũng là một lựa chọn. Nếu kéo dài thời gian đóng bảo hiểm cơ bản hiện tại là 40 năm lên 45 năm, tỷ lệ thay thế thu nhập sẽ tăng lên 57,3%. Tuy nhiên, để kéo dài tuổi bắt đầu nhận lương hưu, cần thiết phải tạo môi trường thuận lợi để thúc đẩy việc làm của người cao tuổi có nguyện vọng làm việc.

Công ty bảo hiểm Meiji Yasuda Life đang có kế hoạch kéo dài tuổi nghỉ hưu từ 65 tuổi hiện tại lên 70 tuổi bắt đầu từ năm 2027, điều này sẽ trở thành trường hợp đầu tiên đối với các tổ chức tài chính lớn. Theo kết quả khảo sát gần đây của chính phủ, chỉ 30% các doanh nghiệp cung cấp cơ hội việc làm cho những người có nhu cầu làm việc đến 70 tuổi, vì vậy cần phải mở rộng các nỗ lực thúc đẩy nỗ lực tự cứu này.

Chính phủ dự định công bố những trường hợp điển hình để tăng cường số lượng các doanh nghiệp xem xét lại tuổi nghỉ hưu theo chức danh và chế độ nghỉ hưu. Kế hoạch hành động của "Chủ nghĩa tư bản mới" được quyết định trong Hội đồng Bộ trưởng vào tháng 6 cũng nêu rõ: "Để những người trẻ có năng lực không cảm thấy bất mãn, cần cung cấp thông tin về cách đối xử với kỹ năng của người cao tuổi." Việc làm của người cao tuổi cũng có tác động tích cực đến việc giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực. Loạt cải cách chế độ nhằm đảm bảo tính bền vững của lương hưu cũng góp phần vào sự tăng trưởng của nền kinh tế Nhật Bản đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực. (Miyazawa Fumi)