Recent nieuws over Toyota Motor Corporation dat de herinzet na pensionering van 60 jaar tot 70 jaar uitbreidt, heeft in de Japanse samenleving voor veel opwinding gezorgd. Toyota had al een herinzetregeling tot 65 jaar, maar herinzet voor 65-plussers was beperkt tot enkele uitzonderlijke werknemers. De herinzetregeling wordt nu uitgebreid en alle functies kunnen tot de leeftijd van 70 jaar worden uitgeoefend.

Nitori Holdings trok ook de aandacht door in juli de herinzetgrens van 65 naar 70 jaar te verhogen. Het is echter opvallend dat dit nieuws de kop haalt. De wet inzake de stabiliteit van de werkgelegenheid van ouderen (wet inzake ouderen) verplicht al tot "herinzet van alle werknemers die dat wensen" tot 65 jaar, en door de wijziging van de wet inzake ouderen in april 2021 is het tot 70 jaar verlengen van de werkgelegenheid een verplichting voor bedrijven geworden. Nu de wet van kracht is geworden, hebben veel grote ondernemingen herinzetregelingen tot de leeftijd van 70 jaar opgezet, wat betekent dat Toyota achterloopt.

Bovendien is het bij herinzet van oudere werknemers gebruikelijk dat ze worden overgeplaatst van een vast dienstverband naar een herinzetcontract, wat betekent dat ze in feite worden overgeplaatst naar een tijdelijk contract. In dit stadium worden vaak ook aanzienlijke salarisverlagingen doorgevoerd.

We bekijken de verschillende manieren waarop Japanse bedrijven reageren op de herinzet van oudere werknemers.

**"Selectie door het bedrijf" na 65 jaar**

De wet inzake ouderen bepaalt dat het verlengen van de werkgelegenheid tot 70 jaar een inspanningsverplichting is, maar in tegenstelling tot de "verplichte herinzet van alle werknemers die dat wensen" tot 65 jaar, kunnen bedrijven na 65 jaar een herinzetbeslissing nemen op basis van bepaalde criteria. Toyota heeft ook aangegeven dat het "werknemers met een hoog niveau van kennis en vaardigheden die de wens hebben om door te gaan met werken" zal herplaatsen. Dit betekent dat als 1) de werknemer niet over een hoog niveau van kennis en vaardigheden beschikt of 2) niet voldoet aan de behoeften van het bedrijf, er geen herinzet plaatsvindt.

Aan de andere kant zijn er veel grote bedrijven die in principe alle werknemers die dat wensen herplaatsen, zolang ze maar gezond blijven. In die zin is Toyota's herinzetregeling tot 70 jaar mogelijk slechts een poging om de minimale wettelijke normen na te leven.

**Mogen herplaatste werknemers als "afgeschreven" worden beschouwd?**

In de Japanse samenleving is er nog steeds een gebrek aan bewustzijn over de herinzet van oudere werknemers. Er zijn gevallen waarin herplaatste werknemers worden beschouwd als "afgeschreven" werknemers, wat kan leiden tot een gebrek aan erkenning van de potentie en de waarde van oudere werknemers.

Oudere werknemers kunnen door hun ruime ervaring en expertise een belangrijke bijdrage leveren aan de organisatie en kunnen als waardevolle mentors dienen voor de jongere generatie. Bedrijven moeten zich realiseren dat ze door herinzet van oudere werknemers een divers personeelsbestand kunnen creëren en de vitaliteit van de organisatie kunnen verhogen.

De Japanse samenleving zal in de toekomst nog verder vergrijzen, wat betekent dat de herinzet van oudere werknemers een steeds belangrijkere kwestie wordt. Bedrijven moeten de waarde van oudere werknemers erkennen en ernaar streven hun vaardigheden zo goed mogelijk te benutten.